هشدار و مهم | این بیماری زنان را نابارور می‌کند

عاطفه گرگین جراح و متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ لاپاراسکوپی پیشرفته، عضو تیم تخصصی کلینیک اندومتریوز مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا درباره بیماری آندومتریوز گفت: آندومتریوز به رشد بافت جدار داخلی رحم «آندومتر»، در دیگر نقاط لگن گفته می‌شود.

شیوع این بیماری حدود ۱۰ درصد برآورد می‌شود و می‌تواند بر اساس محل و شدت درگیری، طیف گسترده‌ای از علائم، از درد‌های شدید و خونریزی‌های غیرعادی قاعدگی گرفته تا اختلالات گوارشی را در پی داشته باشد.

وی در ادامه افزود: یکی از عوارض مهم این بیماری ناباروری است و حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد مبتلایان به اندومتریوز با مشکلات باروری مواجه می‌شوند.

گرگین درباره درمان اندومتریوز توضیح داد: تصمیم‌گیری درباره نوع درمان به عوامل مختلفی از جمله محل و شدت بیماری و شرایط بیمار بستگی دارد، اما به‌طور کلی دو دسته درمان‌های دارویی و درمان‌های جراحی برای این بیماری انجام می‌شود. یادآوری این نکته ضروری است که انتخاب نوع درمان کاملاً به شرایط بیمار و میزان شدت و پیشرفت بیماری بستگی دارد.

این متخصص زنان درباره درمان‌های دارویی آندومتریوز بیان کرد: در قدم اول و در موارد خفیف بیماری، دارو‌های مسکن، مانند ایبوپروفن، مفنامیک اسید و دیکلوفناک برای تسکین درد تجویز می‌شود. در قدم بعدی، تجویز قرص‌های خوراکی ضدبارداری می‌تواند به کاهش درد و کنترل پیشرفت بیماری کمک کند.

وی در ادامه افزود: همچنین می‌توان از ترکیبات پروژسترونی یا ترکیبات هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRH) برای سرکوب فعالیت تخمدان‌ها و کاهش درد و علائم بیماری استفاده کرد. علاوه بر این، می‌توان از آی. یو. دی هورمونی یا میرنا که هورمون پروژسترون را در لگن آزاد می‌کند، برای کنترل علائم و عوارض بیماری استفاده کنیم.

این فلوشیپ لاپاراسکوپی پیشرفته درباره درمان جراحی اندومتریوز گفت: در مواردی که لازم است جراحی برای برداشتن کیست و ضایعات آندومتریوز انجام شود، این جراحی حتماً باید به روش لاپاراسکوپی و توسط جراحانی که برای انجام جراحی آندومتریوز آموزش دیده‌اند، انجام شود. جراحانی که به‌طور تخصصی برای انجام جراحی لاپاراسکوپی آندومتریوز آموزش دیده و مهارت کسب کرده‌اند، می‌توانند طی یک جراحی تمام ضایعات عمقی آندومتریوز را بردارند.

وی در ادامه افزود: اگر جراحی لاپاراسکوپی آندومتریوز به‌طور ناقص انجام شود، یعنی تمام ضایعات برداشته نشود یا فقط به برداشتن کیست آندومتریوز اکتفا شود و ضایعات دیگر نقاط شناسایی و از بین برده نشوند، خطر عود بیماری افزایش می‌یابد و بیمار در آینده ناگزیر از انجام جراحی‌های مکرر خواهد بود. 

گرگین درباره احتمال عود بیماری پس از جراحی بیان کرد: از آنجا که بیماری آندومتریوز زمینه ژنتیکی دارد و ژن‌های گوناگون در بروز آن نقش دارند، تا زمانی که تخمدان‌ها فعالیت دارن «تا زمان یائسگی» احتمال عود و پیشرفت این بیماری وجود دارد. اما اگر جراحی به‌طور کامل و دقیق و توسط جراحان مجرب آندومتریوز انجام شود، احتمال عود بیماری به‌طور چشمگیر کاهش پیدا می‌کند، اما به صفر نمی‌رسد. 

عضو تیم تخصصی کلینیک اندومتریوز مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا در آخر تأکید کرد: بسیار مهم است که جراحی به‌طور کامل و توسط جراحان مجرب انجام شود و تمام ضایعات عمقی برداشته شود. در صورت انجام دقیق و کامل جراحی لاپاراسکوپی و انجام دقیق و منظم پیگیری‌های پس از عمل، احتمال عود بیماری به ۵ درصد در سال می‌رسد. بنابراین، بیمار نیز پس از عمل باید در ویزیت‌های دوره‌ای فالوآپ یا پیگیری پس از عمل حاضر شود و دستورات دارویی پزشک را به دقت رعایت کند تا احتمال عود و پیشرفت بیماری کاهش یابد.